Chroń swoje dane osobowe – zastrzeż numer PESEL

Od 17 listopada 2023 r. istnieje możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL, jest to pierwszy etap wdrażania rejestru zastrzeżeń PESEL. To dodatkowe zabezpieczenie przed kradzieżą danych osobowych.

Rejestr zastrzeżeń PESEL ma na celu ochronę przed skutkami kradzieży tożsamości, które często łączą się z braniem kredytu na wykradzione dane. Drugi etap ma nastąpić 1 czerwca 2024 roku. Wtedy też banki czy firmy telekomunikacyjne zobowiązane będą do sprawdzenia w rejestrze, czy PESEL danej osoby jest zastrzeżony.

Co oznacza zastrzeżenie numeru PESEL?

Zastrzeżenie numeru PESEL może odbywać się dowolną ilość razy, tak samo, jak wycofanie się z tej operacji. Nie jest to również związane z żadnymi opłatami. Rejestr zastrzeżeń prowadzony ma być w infrastrukturze rejestrów państwowych, tak samo, jak do tej pory rejestr PESEL, czy rejestr dowodów osobistych i wyborców.

Numer PESEL, który znajdzie się w rejestrze zastrzeżeń, w praktyce oznacza, że dana osoba, nie wyraża zgody na korzystanie z tego numeru np. w przypadku zawieranie umowy z bankiem na kredyt. Jeżeli osoba trzecia zawrze w tym czasie przykładową umowę z bankiem, a numer PESEL będzie się w tym czasie znajdować w rejestrze zastrzeżeń, umowa ta z mocy prawa jest nieważna. Jest to ochrona obywateli przed wyłudzeniem kredytu, a odpowiedzialność spada na instytucję, która go udzieliła.

Kto może skorzystać?

Każdy, kto:

• ma numer PESEL;
• jest pełnoletni.

Gdzie można zastrzec PESEL?

• w aplikacji mObywatel;
• na stronie obywatel.gov.pl;
• osobiście w dowolnym urzędzie gminy (papierowy wniosek należy pobrać i wydrukować, bądź uzyskać w urzędzie).

Co musisz przygotować?

Jeśli jesteś:

• obywatelem polskim – dowód osobisty (możesz okazać dowód w aplikacji mObywatel) lub paszport,
• cudzoziemcem – dokument podróży cudzoziemca lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo,
• obywatelem Ukrainy lub małżonkiem obywatela Ukrainy bez obywatelstwa ukraińskiego i:
• masz numer PESEL ze statusem UKR,
• nie masz żadnego z wyżej wymienionych dokumentów
• inny dokument, na podstawie którego ustalono twoją tożsamość przy nadawaniu statusu UKR.

Ile kosztuje zastrzeżenie numeru PESEL?

Zastrzeżenie numeru PESEL i cofnięcie zastrzeżenia będzie bezpłatne.

Czy można cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL?

Tak. Możliwe będą następujące operacje:

• zastrzeżenie numeru PESEL.
• cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL.
• ustawienie automatycznego zastrzeżenia numeru PESEL.
• sprawdzanie historii weryfikacji numeru PESEL przez instytucje, firmy i osoby prywatne.
• podgląd historii zmian statusu.

Utrudnienia i ograniczenia

Od 1 czerwca 2024 r. notariusz będzie mógł odmówić dokonania czynności notarialnej związanej z nieruchomością osobie, której numer PESEL będzie zastrzeżony. Podobnie będzie to wyglądało w przypadku chęci wyrobienia duplikatu karty SIM czy zawarcia umowy kredytowej – aby to zrobić konieczne będzie cofnięcie zastrzeżenia.

Źródło: prawo.pl, gov.pl